Machines mechanic romantic, Schemes and Mind Maps of Educational Psychology

Download Machines mechanic romantic and more Schemes and Mind Maps Educational Psychology in PDF only on Docsity!

ET VE SÜT KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2023 YILI

SEKTÖR RAPORU

Mayıs 2024

II

• ÖN SÖZ GRAFİKLER IV
• ET VE ET ÜRÜNLERİ
• 1 DÜNYADA ET SEKTÖRÜ
  • 1.1 Hayvan Varlığı
  • 1.2 Et Üretimi
    • 1.2.1 Büyükbaş Eti
    • 1.2.2 Domuz Eti
    • 1.2.3 Küçükbaş Eti
    • 1.2.4 Kanatlı Eti
    • 1.2.5 Balık Üretimi..................................................................................................................
  • 1.3 Et Verimi
  • 1.4 Et Ticareti
    • 1.4.1 Büyükbaş Eti Ticareti...................................................................................................
    • 1.4.2 Küçükbaş Eti Ticareti...................................................................................................
    • 1.4.3 Kanatlı Eti Ticareti
    • 1.4.4 Domuz Eti Ticareti
    • 1.4. 5 Balık ve Balık Ürünleri Ticareti...................................................................................
  • 1.5 Et Üretim ve Ticaretinin Değerlendirilmesi
  • 1.6 Et Fiyatları
    • 1.6.1 Gıda Ürünleri ve Et Fiyat Endeksi
    • 1.6.2 Uluslararası Fiyatlar
    • 1.6.3 Yıllık Ortalama Karkas Et ve Besilik Canlı Hayvan Fiyatları
  • 1.7 Et Tüketimi
• 2 TÜRKİYE’DE ET SEKTÖRÜ
  • 2.1 Hayvan Varlığı
    • 2.1.1 Tür ve Irklara Göre Değişim
    • 2.1.2 Kesilen Hayvan Sayısı
  • 2.2 Et Üretimi
    • 2.2.1 Et Üretim Endeksi
    • 2.2.2 Et Üretiminin Türlere Göre Dağılımı...........................................................................
  • 2.3 Et Verimi
  • 2.4 Dış Ticaret (TÜİK-Özel Dış Ticaret Verileri)
    • 2.4.1 Canlı Hayvan İthalatı
    • 2.4.2 Canlı Hayvan İhracatı
    • 2.4.3 İşlenmemiş Kırmızı Et İthalatı
    • 2.4.4 İşlenmemiş Kırmızı Et İhracatı
    • 2.4.5 İşlenmemiş Kanatlı Eti İhracatı
    • 2.4.6 Balık Dış Ticareti
  • 2.5 Et Fiyatları
    • 2.5.1 Canlı Hayvan Fiyatları ve Borsa İşlemleri
    • 2.5.2 Dana Karkas Fiyatları ve Borsa İşlemleri
    • 2.5.3 Kuzu Karkas Fiyatları
    • 2.5.4 Yem Fiyatları
  • 2.6 Et Tüketimi
• SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ
• 3 DÜNYADA SÜT SEKTÖRÜ
  • 3.1 Sağılan Hayvan Varlığı
  • 3.2 Süt Üretimi
    • 3.2.1 İnek Sütü
    • 3.2.2 Manda Sütü
    • 3.2.3 Keçi Sütü
    • 3.2.4 Koyun Sütü
  • 3.3 Dünyada Süt İşletmeleri
  • 3.4 Süt ve Süt Ürünleri Üretimi.................................................................................................
  • 3.5 Süt Verimi
    • 3.5.1 2022 Yılı Türler ve Ülkeler Bazında Süt Verimi
  • 3.6 Süt Ticareti
    • 3.6.1 Süt Eşdeğeri İhracat
    • 3.6.2 Süt Eşdeğeri İthalat
    • 3.6.3 Süt Tozu Ticareti
    • 3.6.4 Peynir Ticareti
    • 3.6.5 Tereyağı Ticareti
  • 3.7 Süt Fiyatları
    • 3.7.1 Çiftlik Çıkışı Çiğ Süt Fiyatları
    • 3.7.2 FAO Fiyat Endeksi ve Süt Ürünleri Fiyatları
  • 3.8 Süt Tüketimi
• 4 TÜRKİYE’DE DURUM............................................................................................................
  • 4.1 Süt Üretimi
    • 4.1.1 Büyükbaş Sütü Üretimi
    • 4.1.2 Küçükbaş Sütü Üretimi
    • 4.1.3 Süt Sığırcılığı İşletmeleri
    • 4.1.4 Süt Üretiminde Dönemsel Arz
    • 4.1.5 Süt Ürünleri Üretimi
  • 4.2 Çiğ Süt ve Süt Yemi Fiyatları
  • 4.3 Fiyatlar.................................................................................................................................
    • 4.3.1 Üretici ve Tüketici Süt Fiyatları...................................................................................
    • 4.3.2 Dış Ticaret
  • 4.4 Tüketim
    • 4.4.1 Kişi Başı Süt Tüketimi
• 5 ET VE SÜT KURUMUNUN SEKTÖR İÇİNDEKİ YERİ
  • 5.1 Tarihçe
  • 5.2 Kurumun Kuruluş Amacı ve Faaliyet Konuları
  • 5.3 Misyon ve Vizyon
  • 5.4 Teşkilat Yapımız
    • 5.4.1 Merkez Teşkilatı
    • 5.4.2 Taşra Teşkilatı
  • 5.5 Satış Mağazaları
  • 5.6 Satın Alma Faaliyetleri
    • 5.6.1 Alım Faaliyetleri
    • 5.6.2 Ortalama Alım Fiyatları
    • 5.6.3 İthal Alımlar
  • 5.7 Üretim Faaliyetleri
    • 5.7.1 Et Üretim Faaliyetleri...................................................................................................
    • 5.7.2 Büyükbaş Et Üretimi
    • 5.7.3 Şarküteri Üretimleri
  • 5.8 Pazarlama Faaliyetleri
    • 5.8.1 Satış Miktarları
    • 5.8.2 Satış ve Müşteri Dağılımı
• 6 ET VE SÜT KURUMUNUN SEKTÖR İÇİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ
• 7 KAYNAKLAR
• Tablo 1: Dünya Hayvan Varlığı TABLOLAR
• Tablo 2: Dünya Et Üretimi...................................................................................................................
• Tablo 3: 2023 Yılı Dünya Büyükbaş Eti Üretimi
• Tablo 4: 2023 Yılı Dünya Domuz Eti Üretimi
• Tablo 5: 2023 Yılı Dünya Küçükbaş Eti Üretimi
• Tablo 6: 2023 Yılı Dünya Kanatlı Eti Üretimi
• Tablo 7: Türlerine Göre Dünya Balık Üretimi.....................................................................................
• Tablo 8: Dünya Büyükbaş Eti Ticareti
• Tablo 9: Dünya Küçükbaş Eti Ticareti
• Tablo 10: Dünya Kanatlı Eti Ticareti
• Tablo 11: Dünya Domuz Eti Ticareti
• Tablo 12: Dünya Balık ve Ürünleri Ticareti
• Tablo 13: Dünya Et Üretim ve Ticaret Miktarları
• Tablo 14: FAO Yıllık Ortalama Fiyat Endeksleri
• Tablo 15: Yurt Dışı Yıllık Karkas Et ve Canlı Hayvan Fiyatları.......................................................
• Tablo 16: Ülkelere Göre Kişi Başı Et Tüketimleri
• Tablo 17: Tür ve Irklara Göre Hayvan Varlığı
• Tablo 18: Hayvan Sayısındaki Değişim ve Kesilen Hayvan Sayısı
• Tablo 19: Balık Üretimi
• Tablo 20: Kültür Balığı Üretimi.........................................................................................................
• Tablo 21: Canlı Hayvan İthalatı
• Tablo 22: Canlı Hayvan İhracatı
• Tablo 23: Ülkelere Göre Canlı Büyükbaş Hayvan İhracatı
• Tablo 24: Ülkelere Göre Canlı Küçükbaş Hayvan İhracatı
• Tablo 25: İşlenmemiş Kırmızı Et İthalatı
• Tablo 26: İşlenmemiş Kırmızı Et İhracatı..........................................................................................
• Tablo 27: İşlenmemiş Kanatlı Eti İhracatı
• Tablo 28: Balık Dış Ticareti...............................................................................................................
• Tablo 29: ETB Canlı Dana İşlem Miktarları
• Tablo 30: ETB Canlı Kuzu İşlem Miktarları
• Tablo 31: ATB Dana Karkas İşlem Miktarları
• Tablo 32: ATB Kuzu Karkas İşlem Miktarları
• Üretimi ve Süt Verimi Genel Tablo Tablo 33: 2016-2022 Yılları Arası Bazı Ülkelerin İnek, Manda, Koyun ve Keçi Hayvan Varlığı, Süt
• Tablo 34: 2021-2022 Yılı Ülkelerin İnek Sütü Üretimi Tablosu III
• Tablo 35: 2021-2022 Yılı Ülkelerin Manda Sütü Üretimi Tablosu
• Tablo 36: 2021-2022 Yılı Ülkelerin Keçi Sütü Üretimi Tablosu
• Tablo 37: 2021-2022 Yılı Ülkelerin Koyun Sütü Üretimi
• Tablo 38: 2022 Yılı Bazı Ülkelerin İnek Sütü Üretimi
• Tablo 39: 2022 Yılı Majör Üretici Şirketlerin Ciroları
• Tablo 40: 2018-2022* Yılları Arası Dünya Süt Ürünleri Üretimleri.................................................
• Tablo 41: Bazı Ülkelerde İçme Sütü Üretimleri
• Tablo 42: 2022 Yılı Bazı Ülkelerin İnek, Manda, Koyun ve Keçi Sütü Verimleri
• Tablo 43: 2022-2023 Yılı Dünya Süt Eşdeğeri İhracatı
• Tablo 44: 2022-2023 Yılı Dünya Süt Eşdeğeri İthalatı
• Tablo 45: 2022-2023 Yılı Yağlı Süt Tozu Ticareti
• Tablo 46: 2022-2023 Yağsız Süt Tozu İhracatı
• Tablo 47: 2022-2023 Yılı Peynir Ticareti
• Tablo 48: 2022-2023 Yılı Tereyağı Ticareti
• Tablo 49: 2021- 2023 Yılı Bazı Ülkelerin Çiğ Süt Fiyatları...............................................................
• Tablo 50: 2022 - 2023 Yılı Bazı Ülkelerin Süt ve Süt Ürünleri Tüketimi...........................................
• Tablo 51: 2020-2023 Yılları Türlere Göre Süt Üretimi ve Değişimi
• Tablo 52: Türkiye’de Süt İşletme Sayıları ve Oransal Dağılımı (2023)
• Tablo 53: 2019 - 2023 Yılları Arası Türkiye Toplanan Süt Miktarı ve Süt Ürünleri Üretimi (Ton)
• Tablo 54: 2019-2023 Yılları Arası Süt ve Süt Ürünleri Enflasyon....................................................
• Tablo 55: Kombinalar ve Kapasiteleri
• Tablo 56: Kurum Satış Mağazalarımız
• Tablo 57: Alım Faaliyetleri (2019-2023)
• Tablo 58: Alım Fiyatları (TL/Kg)
• Tablo 59: Üretim Faaliyetleri (2019-2023)
• Tablo 60: Şarküteri Ürünleri Üretimi (Ton)
• Tablo 61: Satış Faaliyetleri (Ton)
• Grafik 1: Dünya Hayvan Varlığı Endeksi GRAFİKLER
• Grafik 2: 2023 Yılı Dünya Et Üretim Dağılımı
• Grafik 3: 2023 Yılı Dünya Büyükbaş Eti Üretim Dağılımı
• Grafik 4: 2023 Yılı Dünya Domuz Eti Üretim Dağılımı
• Grafik 5: 2023 Yılı Dünya Küçükbaş Eti Üretim Dağılımı
• Grafik 6: 2023 Yılı Dünya Kanatlı Eti Üretim Dağılımı
• Grafik 7: Dünya Et Ticareti Dağılımı
• Grafik 8: Dünya Et Ticareti Hacmi Değişimleri
• Grafik 9: FAO Gıda Fiyat Endeksi
• Grafik 10: FAO Gıda Türlerine Göre Endeksler
• Grafik 11: FAO Et Fiyat Bileşenleri Endeksleri
• Grafik 12: Yurt Dışı Sığır Karkas Fiyatları
• Grafik 13: Yurt Dışı Besilik Büyükbaş Hayvan Fiyatları
• Grafik 14: Yurt Dışı Koyun Karkas Fiyatları
• Grafik 15: Türkiye Hayvan Varlığı Endeksi
• Grafik 16: Irklara Göre Büyükbaş Hayvan Varlığı Endeksi
• Grafik 17: Irklara Göre Küçükbaş Hayvan Varlığı Endeksi
• Grafik 18: Et Üretim Endeksi
• Grafik 19: Et Üretiminin Türlere Göre Dağılımı
• Grafik 20: Balık Üretiminin Türlere Göre Dağılımı (2022)
• Grafik 21: Yurt İçi Canlı Dana Fiyatları
• Grafik 22: Yurt İçi Kültür Sığırı Üretici Fiyatı
• Grafik 23: Yurt İçi Canlı Kuzu Fiyatları
• Grafik 24: Yurt İçi Dana Karkas Fiyatları
• Grafik 25: Dana Kuşbaşı Tüketici Fiyat Endeksi
• Grafik 26: Yurt İçi Kuzu Karkas Fiyatları
• Grafik 27: Kuzu Eti Tüketici Fiyat Endeksi
• Grafik 28: Karma Yem Fiyatları
• Grafik 29: Kaba Yem Fiyatları
• Grafik 30: Kişi Başı Tüketim Payları
• Grafik 31: Kişi Başı Et Tüketim Endeksi
• Grafik 32: Türkiye Kişi Başı Et Tüketimi
• Grafik 33: 2010-2022 Yılları Arası Sağılan Hayvan Varlığı Endeksi
• Grafik 34: 2010-2022 Yılları Arası Dünya Süt Üretimleri Endeksi
• Grafik 35: 2022 Yılı Türlere Göre Dünya Süt Üretim Payı V
• Grafik 36: 2022 Yılı Ülkelere Göre Süt Üretim Payı
• Grafik 37: 2022 Yılı Ülkelerin İnek Sütü Üretim Payı
• Grafik 38: 2022 Yılı Ülkelerin Manda Sütü Üretim Payı
• Grafik 39: 2022 Yılı Ülkelerin Keçi Sütü Üretim Payı
• Grafik 40: 2022 Yılı Ülkelerin Koyun Sütü Üretim Payı
• Grafik 41: 2010-2022 Yılları Arası Dünya Süt Verim Endeksi.........................................................
• Grafik 42: 2020-2023 Yılları Arası Çiğ Süt Fiyatları
• Grafik 43: 2020-2023 FAO Süt ve Süt Ürünleri Endeksi
• Grafik 44: 2012 - 2023 FAO Süt Ürünleri Fob Fiyatları
• Grafik 45: 2022 - 2023 Yılları Arası Dünya Yağlı Süt Tozu Fiyatı Endeks Grafiği
• Grafik 46: 2022-2023 Yılları Arası Dünya Yağsız Süt Tozu Fiyatı Endeks Grafiği
• Grafik 47: 2022-2023 Yılları Arası Dünya Tereyağı Fiyatı Endeks Grafiği
• Grafik 48: Türkiye 2011-2023 Yılları Arası Süt Üretimi Endeksi
• Grafik 49: Türkiye 2023 Yılı Türlere Göre Süt Üretimi
• Grafik 50: 2022 - 2023 Yılları Sanayiye Aktarılan Süt Miktarı ve Süt Üretici Fiyatı
• Grafik 51: 2021-2023 Yılları Arası Çiğ Süt, Süt Yemi ve Referans Fiyat Grafiği
• Grafik 52: 2021-2023 Yılları Arası Aylık Süt ve Süt Ürünleri TÜİK Verileri ve Endeks Grafiği
• Grafik 53: 2021-2023 TÜFE, Yİ-ÜFE, TARIM-ÜFE ve Referans Fiyat Verileri Endeksi
• Grafik 54: 2015-2023 Süt ve Süt Ürünleri Dış Ticaret Grafiği
• Grafik 55: Yıllar İtibarıyla Alım Fiyatları ( 2018 - 202 3)
• Grafik 56 : Büyükbaş Gövde Eti Üretimi (Ton) (2017-2023)
• Grafik 57: Satışlar Faaliyetleri (Ton)
• Grafik 58: Büyükbaş Et Satış Oranları
• Grafik 59: Küçükbaş Et Satış Oranları
• Grafik 60: Beyaz Et Satış Oranları
• Grafik 61: Şarküteri Ürünleri Satış Oranları

ÖN SÖZ

Ülkemizde ve dünya genelinde pandemi ile başlayan küresel ekonomik krizin etkileri 2023 yılında zirve noktalara ulaşarak başta gıda sektörü olmak üzere tüm sektörlerde fiyat artışlarına sebep olmuştur. Kurumumuz hayvancılıkta maliyet artışları ve enflasyonist ortamın üretici ve tüketici üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirgemek amacıyla sürdürülebilir hayvansal üretimi ve piyasa şartlarını gözetmek kaydıyla, çalışmalarını sürdürmektedir. 1952 yılından bu yana et ve süt sektörüne öncülük yapan Kurumumuz, 2023 yılında başta enflasyonla mücadele olmak üzere sürdürülebilir üretim ve güçlü tedarik zinciri oluşturmaya yönelik faaliyetlerle sektörde istikrarın sağlanmasına katkı sunmuştur. Bu kapsamda üretici maliyetlerini ve tüketicilerimizin alım gücünü gözeten anlayışla vatandaşlarımızın daha uygun fiyata hayvansal ürünleri tüketmesine yönelik çalışmalar yürütmüştür. Kurumumuz kârlılık ve verimlilik prensiplerinin yanı sıra kamu yararını da gözeterek hayvancılığın geliştirilmesi, kırmızı et piyasalarını destekleme ve düzenleme, süt piyasalarının regülasyonu ve süt üreticilerinin korunması, güvenilir gıdaya erişim vb. konularda sektör paydaşlarıyla iş birliği içerisinde ülkemizin kendi kendine yeterliliğini sağlayacak üretim ve pazarlama faaliyetlerini sürdürmektedir. ESK yeni projeler üretmeye, ülkemizin sürdürülebilir tarım ve hayvancılık potansiyelini harekete geçirecek çalışmalara katkı sunmaya devam edecektir. Dünyada ve ülkemizde et ve süt sektöründe 2023 yılına ait genel değerlendirmelere yer verdiğimiz Sektör Raporu’nun önemli bir kaynak olmasını diliyor, emeği geçen arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Mustafa KAYHAN Yönetim Kurulu Başkanı Genel Müdür

Tablo 1 : Dünya Hayvan Varlığı (Milyon Baş) 2018 2019 2020 2021 2022

Değişim % Dünya Tavuk 24.879 25.368 25.563 25.856 26.562 7, Yıllık % değişim 1,6 2 0,8 1 ,1 2, Bufalo-Manda^207 204 203 204 205 - 1, Yıllık % değişim 3,0 - 1,4 - 0,5 0 ,5 0, Keçi 1.046 1.094 1.128 1.111 1.145 10, Yıllık % değişim 1,2 4,6 3,1 - 1,5 3, Domuz 978 850 953 975 979 0, Yıllık % değişim 1,1 - 13,1 12,1 2 ,3 0, Sığır 1.490 1.511 1.526 1.529 1.551 4, Yıllık % değişim - 0,1 1,4 1 , 0,2 1, Koyun 1.209 1.239 1.263 1.285 1.321 10, Yıllık % değişim 0,6 2,5 1 ,9 1,7 2, Kaynak: FAO 1.2 Et Üretimi Brezilya, Çin, Pakistan, Avustralya ve Vietnam'da beklenen üretim artışlarının Avrupa Birliği, ABD, İngiltere, Arjantin ve Kanada’daki beklenen daralmaları fazlasıyla telafi etmesi nedeniyle küresel et üretimi 2022'ye göre marjinal bir artışla (%0,8) 2023'te 365 milyon tona ulaşmıştır. Brezilya'nın et üretimi artan küresel talep nedeniyle kümes hayvanı eti üretiminde beklenen kazanımları yansıtarak %2,3 artışla 32 milyon tona çıkmıştır. Bunun yanı sıra kesime hazır sığırların yüksek arzı ve düşük buzağı fiyatları ile sığır eti üretimi de artmıştır. Çin'de sıfır COVID- 19 politikasının sona ermesiyle artan çiftlik üretkenliği ile otel ve restoran sektörlerinden gelen yüksek talep üzerine et üretimi %0,6 artarak yaklaşık 95 milyon tona yükselmiştir. Domuz Gribi salgınlarındaki son artışa rağmen Çin'in domuz eti üretimi, iyileştirilmiş biyogüvenlik sistemleri, daha iyi çiftlik yönetimi ve istikrarlı yerel fiyatlar sayesinde 2023'te artış göstermiştir. Pakistan'da artan iç talep ve son yatırımlar, kümes hayvanı ve büyükbaş hayvan eti üretimindeki artışları desteklemiş ve et üretiminin genel olarak artmasına yol açmıştır. Bu arada artan kesim hacimleri ve daha yüksek karkas ağırlığı neticesinde Avustralya'daki büyükbaş ve küçükbaş hayvan eti üretimi artmıştır. Vietnam'da domuz eti üretimi, domuz eti ithalatı ve Domuz Gribi salgınlarını kontrol altına almak için biyogüvenlik sistemlerinin uygulanması nedeniyle yükselişe geçmiştir. Avrupa Birliği'ndeki et üretimi 2023 yılında art arda ikinci yılda da gerilemiştir. Bunun sebebi Domuz Gribi salgınları ve yüksek işletme maliyetleri karşısında küçülen işletmelerin domuz varlığına yeterli katkı verememesidir. Yeni Ortak Tarım Politikası (OTP) 2023- 20 27'nin bir parçası olarak küçük işletmeleri artırma çabaları düşüşü kontrol altına alsa da bu yılki düşüşü tersine çevirmek için yetersiz kalmıştır. Negatif çiftlik marjları, üreme sürülerinin daralmasına neden olarak Birleşik Krallık'ta domuz eti üretimini düşürmüştür. Arjantin'in et üretimi, buzağı varlığındaki azalma, yüksek girdi maliyetleri ve kötü mera koşulları etkisiyle daha düşük sığır eti üretimi nedeniyle düşmüştür.

Bu arada iş gücü eksikliği ve yüksek işletme maliyetleri, ülkenin genel et üretimini düşürerek domuz eti üretimini sınırlandırmıştır. Ana kategorilere göre kümes hayvanı ve küçükbaş hayvan etindeki marjinal artış, domuz ve sığır etindeki düşüşe rağmen genel et üretimi artışını sağlamıştır. Grafik 2 : 2023 Yılı Dünya Et Üretim Dağılımı Kaynak: FAO Dünya toplam et üretimi 2023 yılında 365,2 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Toplam et üretiminde; en büyük payı % 39 ile kanatlı eti (142,5 milyon ton) alırken, domuz eti %34 (123,1 milyon ton), büyükbaş eti %21 (76,0 milyon ton), küçükbaş eti %4 (17,0 milyon ton) paya sahiptir (Grafik 2) (Tablo 2). Toplam kırmızı et üretiminde; en büyük payı %57 ile domuz eti alırken, büyükbaş eti % 35 , küçükbaş eti %8 paya sahiptir. Tablo 2 : Dünya Et Üretimi Kaynak: FAO Büyükbaş % Domuz % Kanatlı % Küçükbaş % Diğer % Büyükbaş Domuz Kanatlı Küçükbaş Diğer 2023 Et Üretim (Milyon Ton) Kanatlı 142, Domuz 123, Büyükbaş 76, Küçükbaş 17, Diğer 6,

1.2.2 Domuz Eti Küresel domuz eti üretimi 2022'ye göre yüzde 0,7’lik bir artış kaydetmiştir. AB, Birleşik Krallık, Kanada ve Ukrayna'da üretimde önemli düşüşler olsa da Çin, ABD, Rusya ve Vietnam’da yaşanan artışlar baskın gelmiştir. Yem fiyatlarında beklenen bazı düşüşlere rağmen, AB'deki domuz eti üretimi, zayıflayan üretici marjları, Domuz Gribi salgınları ve daha küçük üreme sürüleri nedeniyle 2023'te yıllık %5'e kadar düşerek 21,1 milyon tona gerilemiştir. Benzer şekilde Birleşik Krallık'ta damızlık sürüsü, karkas ağırlığı ve domuz eti talebindeki düşüş nedeniyle üretim azalmıştır. Kanada'da ise üretim düşüşü, daha düşük kesim sayıları ve karkas ağırlıklarının 2022'de ulaşılan yüksek seviyelere göre azalmasından kaynaklanmıştır. Ukrayna'da, domuz eti üretiminde beklenen düşüşün arkasında ise devam eden savaşın çiftliklere ve altyapıya verdiği zararlar yer almaktadır. FAO verilerine göre 2023 yılında dünya domuz eti üretimi 123 ,1 milyon tondur. Dünya üretiminin %78’i Çin, AB, ABD ve Brezilya tarafından gerçekleştirilmiştir (Grafik 4). Tablo 4 : 2023 Yılı Dünya Domuz Eti Üretimi Kaynak: FAO Önceki iki yıla göre daha yavaş bir hızda olsa da Çin'deki üretim, çiftçilerin Domuz Gribi salgınları karşısında potansiyel mali kayıpları en aza indirme çabaları nedeniyle artan kesimlerin yanı sıra iyileştirilmiş çiftlik yönetimiyle büyümeye devam etmiştir. Vietnam'da, daha verimli genetik aşılama takviyesi, iyileştirilmiş biyogüvenlik düzenlemeleri ve domuz gribi yayılmasına karşı daha sıkı nakliye kontrolleri üretim artışını teşvik etmiştir. ABD'de artan kesim sayıları ve daha yüksek ağırlıklar nedeniyle üretimde bir toparlanma kaydedilirken, Rusya’da artan üretkenliğe bağlı olarak domuz eti üretiminde daha fazla artış olmuştur. Grafik 4 : 2023 Yılı Dünya Domuz Eti Üretim Dağılımı Kaynak: FAO Çin % ABD % AB % Brezilya % Diğer % Çin ABD AB Brezilya Diğer 2023 Domuz Eti Üretimi (Bin Ton) Çin 57. AB 20. ABD 12. Brezilya 5. Diğer 26.

1.2.3 Küçükbaş Eti Dünya küçükbaş eti üretimi 2023 yılında yaklaşık 17 milyon tondur. Dünya üretiminin % 50 ’sini Çin, Hindistan, Pakistan, Avustralya ve Türkiye karşılamaktadır (Grafik 5). Türkiye küçükbaş et üretimi 2023 yılında 642 bin ton olmuştur (Tablo 5). Tablo 5 : 2023 Yılı Dünya Küçükbaş Eti Üretimi 2023 Küçükbaş Eti Üretimi (Bin Ton) Çin 5. Hindistan 823 Pakistan 797 Avustralya 768 Türkiye 642 Diğer 8. Kaynak: FAO 2023 yılında küresel küçükbaş eti üretimi, Etiyopya ve AB'deki düşük üretim dikkat çekse de özellikle Avustralya, Çin, Türkiye ve Birleşik Krallık'ta öngörülen üretim artışlarının etkisiyle yıllık bazda %1,7 artışla 17 milyon tona ulaşmıştır. Dünyanın ikinci büyük küçükbaş hayvan eti ihracatçısı olan Yeni Zelanda'daki üretim, artan karkas ağırlıkları ve düşük sürü boyutu nedeniyle üretimdeki düşüşü neredeyse dengelediğinden genel olarak değişmemiştir. Elverişli hava koşulları, yüksek üreme seviyeleri ve genetik iyileştirmeler bu yıl Avustralya'da koyun sürüsünün büyümesini hızlandırmış, karkas ağırlıkları ve kesimleri artırarak daha fazla üretimi desteklemiştir. Artan iç talep ve yüksek fiyatlar, Çin ve Türkiye'de küçükbaş eti üretimini teşvik etmiştir. Yüksek girdi maliyetlerine rağmen, geçen yıldan yüksek miktarda hayvan aktarımı ve damızlık stoktaki bazı artışlar Birleşik Krallık'ta küçükbaş hayvan eti üretimini yukarıya çekmiştir. Grafik 5 : 2023 Yılı Dünya Küçükbaş Eti Üretim Dağılımı Kaynak: FAO Buna karşılık Etiyopya'nın güneydeki mera alanlarında devam eden kötü hava koşulları ve su kıtlığı çok sayıda besi hayvanının ölümüne yol açıp üretim gerilemesine sebep olmuştur. Aynı şekilde AB'deki küçükbaş hayvan eti üretimi, daha düşük koyun varlığına paralel kesime hazır hayvan sayısının kısıtlı olması nedeniyle düşmüştür. Çin % Hindistan % Pakistan Avustralya % % Türkiye % Diğer % Çin Hindistan Pakistan Avustralya Türkiye Diğer

1.2.5 Balık Üretimi Dünya balık üretimi istatistiklerinin 2023 yılında açıklanmaması nedeniyle değerlendirmeler 2020- 2021 yıllarına aittir. Dünya balık üretimi verilerine baktığımızda ABD hariç diğer ülkelerde üretimlerin büyük bir kısmı kültür balıkçılığı yoluyla gerçekleşmiştir. Dünya balık üretimi 2021 yılında bir önceki yıla göre %2,8 artarak 182,1 milyon tona ulaşmıştır. Kültür balıkçılığı üretimi bir önceki yıla göre %3,8 oranında artmıştır. Çin, 2021 dünya balık üretiminin %35'ini karşılamıştır. Çin’in üretiminin %80’i kültür balığıdır (Tablo 7). Tablo 7 : Türlerine Göre Dünya Balık Üretimi Ülkeler Av Balığı Üretimi Kültür Balığı Üretimi Toplam 2020 2021 Av Balığı Payı %

Kültür Balığı Payı %

Yıllık Değişim %

Ülke Payı % Çin 13,2 12,9 20,1 49,6 51,2 79,9 62,8 64,1 2,1 35, Endonezya 6,9 7,1 56,3 5,2 5,5 43,7 12,1 12,6 4,1 6, Hindistan 4,6 5 34,7 8,6 9,4 65,3 13,2 14,4 9,1 7, ABD 4,3 4,3 91,5 0,4 0,4 8,5 4,7 4,7 0,0 2, Vietnam 3,5 3,5 42,7 4,7 4,7 57,3 8,2 8,2 0,0 4, Diğer 57,1 58,4 74,8 19,1 19,7 25,2 76,2 78,1 2,5 42, Dünya 89,6 91,2 50,1 87,6 90,9 49,9 177,2 182,1 2, Kaynak: FAO Ekonomik faktörler tüketici talebi üzerinde baskı oluşturmaya devam ederken, küresel balıkçılık ve su ürünleri üretimi durgunlaşmıştır. Yıllık balıkçılık ve su ürünleri üretiminin 2023 yılında 185 milyon ton olacağı tahmin edilmektedir. Kuzey Atlantik'teki su ürünleri yetiştiriciliğinin Doğu Pasifik'teki küçük pelajik alanların genişlemesi ve yoğunlaşması nedeniyle 2022 yılı seviyelerine göre %0,6 daha fazla olması beklenmektedir. El Niño hava koşulları nedeniyle 2023'ün ilk sezonunun iptal edilmesi küçük pelajiklerin üretiminin azalmasına yol açıp ilerleyen süreçte küresel balık unu ve balık yağı arzının daha da azalmasına yol açması ve bunun da su ürünleri yetiştiriciliği ürünleri ve hayvan yemi girdilerinin küresel arzı üzerinde kademeli bir etki yaratması beklenmektedir.

1.3 Et Verimi Dünya genelinde ortalama sığır karkas ağırlığı 2021 yılında 224,2 kg iken 2022 yılında %0,2 artarak 224,7 kg olmuştur. Üretilen et kesilen hayvan sayısına oranla daha fazla artmıştır. Koyun karkas ağırlığı ise 2021 yılında 16,2 kg iken 2022 yılında %0,6 düşerek 16,1 kg olmuştur. Kesilen hayvan sayısı üretilen ete oranla daha fazla artmıştır. 1.4 Et Ticareti Dünya et ticaret hacmi 2023 yılında geçen yıla göre %0,8 düşerek 41, 4 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Grafik 7 : Dünya Et Ticareti Dağılımı Kaynak: OECD-FAO 2022- 2031 Projeksiyonu Toplam et ticaretinin %39,35’ini (16,3 milyon ton) kanatlı eti oluştururken, domuz eti %26,65 (11, 0 milyon ton), büyükbaş eti %30,15 (12,5 milyon ton) ve küçükbaş eti %2,80 (1,1 milyon ton) paya sahip olmuştur (Grafik 7). %30, B.baş %2, K.baş %26, Domuz %1, Diğer %39, Kanatlı B.Baş K.Baş Domuz Diğer Kanatlı