LÝ LUẬN NHẬN THỨC CỦA CHỦ NGHĨA DUY VẬT
BIỆN CHỨNG
Các nguyên tắc của lý luận nhận thức duy vật biện
chứng
-Một là, tha nhận thế giới vật chất tồn tại khách quan bên ngoài và
độc lập với ý thức con người
+ Đây là nguyên tắc cơ bản
+ Chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng định thế giới vật chất tồn tại
khách quan , độc lập với ý thức, với cảm giác và con người và loài người
nói chung, mặc dù người ta có thể chưa biết đến chúng
+ Leeenin viết “chủ nghĩa duy vật nói chung thừa nhận rằng tồn tại hiện
tại khách quan (vật chất) là k phụ thuộc vào ý thức, cảm giác, kinh
nghiệm... của loài người. Chủ nghĩa duy vật lịch sử thừa nhận rằng tồn tại
xã hội không phụ thuộc vào ý thức xã hội của loài người. Trong hai
trường hợp đó, ý thức chỉ là phản ánh của tồn tại, nhiều lắm cũng chỉ là
một phản ánh gần đúng (ăn khớp, chính xác một cách lý tưởng)”
-Hai là, công nhận cảm giác, tri giác, ý thức nói chung là hình ảnh chủ
quan của thế giới khách quan:
+ Theo chủ nghĩa duy vật biện chứng, cảm giác của chúng ta (và mọi tri
thức) đều là sự phản ánh, đều là hình ảnh chủ quan của hiện thực khách
quan: “cảm giác là một hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan”
nhưng không phải sự phản ánh thụ động, cứng đờ của hiện thực khách
quan giống như sự phản ánh vật lý của cáu gương trong quan niệm duy
vật trước của chủ nghĩa Các mác. Đó chính là quan niệm trực quan của
chủ nghĩa duy vật siêu hình, không đánh giá đúng mức vai trò tích cực
của chủ thể, của nhân cách và hoạt động thực tiễn của con người trong
phản ánh
-Ba là, lấy thực tiễn làm tiêu chuẩn để kiểm tra hình ảnh đúng, hình
ảnh sai của cảm giác, ý thức nói chung:
+ Theo chủ nghĩa duy vật biện chứng, thực tiễn là tiêu chuẩn để kiểm tra
hình ảnh đúng, hình ảnh sai của cảm giác, ý thức nói chung, là tiêu chuẩn
kiểm tra chân lý
