Study with the several resources on Docsity
Earn points by helping other students or get them with a premium plan
Prepare for your exams
Study with the several resources on Docsity
Earn points to download
Earn points by helping other students or get them with a premium plan
Community
Ask the community for help and clear up your study doubts
Discover the best universities in your country according to Docsity users
Free resources
Download our free guides on studying techniques, anxiety management strategies, and thesis advice from Docsity tutors
Hội chứng Cushing và ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và sức khỏe tổng quát”
Typology: Study notes
1 / 23
This page cannot be seen from the preview
Don't miss anything!
--- ---
ĐỀ TÀI: UNG THƯ TRỰC TRÀNG , NGUYÊN NHÂN VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là “Phân tích thực trạng ung thư trực tràng hiện nay”, chỉ ra nguyên nhân và nêu ra biện pháp phòng ngừa ung thư trực tràng. 1: UNG THƯ TRỰC TRÀNG
a. Vị trí Hình 1. Vị trí của trực tràng Nguồn: https://www.vinmec.com/vi/co-the-nguoi/truc-trang-50/ Trực tràng là một phần quan trọng của hệ tiêu hóa, nằm trong khoang bụng, kết nối đại tràng với ống hậu môn. Đây là một đoạn ruột thẳng với chiều dài khoảng từ 11 đến 15 cm. Đầu trực tràng hình thành như chữ “S” lượn sóng, trong khi đoạn cuối mở rộng thành bóng trực tràng. Khi xem từ bên, trực tràng có hình dạng giống như dấu chấm hỏi, bao quanh ruột non và uốn lượn phía trước xương cụt. Trực tràng được định vị ở phía trước của xương cùng, nằm trong khung xương chậu và được bao bọc bởi một mạng lưới phức tạp các dây thần kinh. Cấu tạo và vị trí của
trực tràng có sự khác biệt rõ rệt giữa nam và nữ do cấu trúc khác nhau của các cơ quan sinh dục. Ở nam giới, trực tràng đặt sau bàng quang, ống dẫn tinh, túi tinh, và tuyến tiền liệt, tiếp giáp trung tâm đáy xương chậu. Trong khi đó, ở nữ giới, trực tràng nằm sau các cơ quan sinh sản như tử cung và âm đạo. Nó được bao quanh phía trước bởi cổ tử cung, thân tử cung và vòm âm đạo, còn phía sau là phúc mạc trực tràng, gắn kết với thành sau của âm đạo. b. Cấu tạo của trực tràng Các nghiên cứu giải phẫu về trực tràng đã chỉ ra rằng trực tràng có cấu trúc phức tạp, bao gồm năm lớp tạo thành thành ruột: Lớp niêm mạc (mucosa): Đây là lớp trong cùng, tiếp xúc trực tiếp với các chất thải. Lớp niêm mạc có chức năng bảo vệ và hấp thụ. Lớp dưới niêm mạc (submucosa): Nằm ngay dưới lớp niêm mạc, lớp này chứa các mạch máu và dây thần kinh, giúp nuôi dưỡng và điều khiển hoạt động của trực tràng.Lớp cơ (muscularis): Bao gồm hai phần: lớp cơ vòng trong giúp kiểm soát việc đóng mở của trực tràng và lớp cơ dọc bên ngoài giúp thúc đẩy chất thải di chuyển xuống phía hậu môn.Lớp dưới thanh mạc (subserosa): Lớp này chứa các mô liên kết và là cầu nối giữa lớp cơ và lớp bên ngoài cùng.Lớp thanh mạc (serosa): Đây là lớp bọc ngoài cùng của trực tràng, cung cấp một lớp bảo vệ bên ngoài và giúp trực tràng dễ dàng trượt qua các cơ quan khác trong ổ bụng. Mỗi lớp trong số này có các chức năng đặc biệt và cần thiết cho hoạt động bình thường của trực tràng, từ việc hấp thụ chất dinh dưỡng đến việc xử lý và đào thải chất thải ra khỏi cơ thể. c. Chức năng của trực tràng Trực tràng đóng một vai trò thiết yếu trong hệ tiêu hóa, chịu trách nhiệm lưu giữ và quản lý quá trình loại bỏ chất thải khỏi cơ thể. Trong quá trình tiêu hóa, thức ăn trải qua dạ dày, nơi nó được nghiền nát và phân hủy thành dạng lỏng. Sau đó, hỗn hợp này di chuyển qua ruột non, nơi các chất dinh dưỡng chính được hấp thụ. Kế tiếp, dịch tiêu hóa tiếp tục đến đại tràng, nơi các vi khuẩn có lợi phân giải các chất còn lại, giúp cơ thể hấp thụ các vitamin và khoáng chất bổ sung.
149.500 ca mới được phát hiện, trong đó ung thư ruột kết chiếm khoảng 104.270 ca và ung thư trực tràng chiếm phần còn lại. Dữ liệu cho thấy, ước tính có khoảng 52.980 người Mỹ tử vong mỗi năm do căn bệnh này. Tỷ lệ tử vong do ung thư trực tràng đã giảm đáng kể kể từ những năm 1990, với mức giảm từ 1,6 đến 2,0 phần trăm hàng năm, nhưng bệnh vẫn đứng thứ ba trong các nguyên nhân gây tử vong do ung thư ở phụ nữ và thứ hai ở nam giới tại Hoa Kỳ. Sự gia tăng nhận thức và cải tiến trong phương pháp sàng lọc sớm đã góp phần làm giảm tỷ lệ tử vong này, tuy nhiên, bệnh vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết. Trực tràng là phần của đường tiêu hóa nối liền đại tràng và hậu môn. Khi các tế bào ác tính phát triển trong khu vực này, chúng ta gọi đó là ung thư trực tràng. Cả ung thư trực tràng và ung thư ruột kết đều thuộc nhóm ung thư đại trực tràng, bao gồm tất cả các dạng ung thư phát triển từ trực tràng lên đến ruột kết. Đây là các loại ung thư liên quan đến sự phát triển không kiểm soát của các tế bào có thể gây ra khối u ác tính trong khu vực này. Ung thư trực tràng là một dạng của ung thư đại trực tràng, bắt nguồn từ lớp lót biểu mô của trực tràng, phần cuối cùng của đại tràng nằm ngay trước hậu môn. Bệnh này phát triển khi các tế bào ở lớp niêm mạc trực tràng bắt đầu phân chia một cách bất thường và không kiểm soát được, dần dần hình thành thành khối u ác tính. Các tế bào ung thư có thể lan rộng từ trực tràng đến các bộ phận khác của cơ thể, qua đóng góp vào quá trình di căn bệnh. Ung thư trực tràng thường bắt đầu từ các polyp, những khối u lành tính có thể xuất hiện trên lớp lót của trực tràng. Không phải tất cả polyp đều trở thành ung thư, nhưng một số loại polyp adenomatous có nguy cơ cao hơn trong việc phát triển thành ung thư nếu không được phát hiện và loại bỏ kịp thời. Quá trình biến đổi từ polyp thành ung thư thường mất nhiều năm, do đó, việc sàng lọc thường xuyên là rất quan trọng để phát hiện sớm và ngăn chặn sự phát triển của ung thư. Ung thư trực tràng, trong đó chủ yếu là ung thư biểu mô tuyến, là một dạng ung thư khá phổ biến, chiếm đa số trường hợp mắc phải. Chỉ một tỷ lệ nhỏ các trường hợp là ung thư tế bào vảy trực tràng nguyên phát, loại này hiếm gặp và thường dễ nhầm lẫn với ung thư hậu môn.
Vị trí của khối u trong trực tràng có thể được xác định qua khoảng cách từ bờ hậu môn: ung thư trực tràng thấp nằm từ 4 đến 8 cm, ung thư trực tràng giữa từ 8 đến 12 cm, và ung thư trực tràng cao từ 12 đến 15 cm. Mỗi năm, ước tính có khoảng 45.230 người Mỹ được chẩn đoán mắc ung thư trực tràng, và phần lớn là ung thư biểu mô tuyến. Ung thư tế bào vảy trực tràng nguyên phát, dù hiếm, lại được điều trị bằng phương pháp hóa trị kết hợp xạ trị sử dụng fluoropyrimidine, mà không cần đến phẫu thuật. Phát hiện sớm ung thư đại trực tràng có thể thông qua các triệu chứng bệnh hoặc qua các phương pháp sàng lọc như nội soi đại trực tràng hay kiểm tra máu ẩn trong phân. Thống kê hiện tại cho thấy, hơn 86% bệnh nhân dưới 50 tuổi có triệu chứng khi được chẩn đoán, và thường khối u đã tiến triển tới giai đoạn nặng. Những bệnh nhân được chẩn đoán ở giai đoạn địa phương có tỷ lệ sống sót cao hơn nhiều so với những bệnh nhân đã có di căn khi được chẩn đoán. Việc điều trị ung thư biểu mô tuyến trực tràng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó vị trí của khối u và mức độ phát triển của bệnh tại chỗ là rất quan trọng. Các biện pháp điều trị bao gồm phẫu thuật cắt bỏ khối u cho các trường hợp ở giai đoạn đầu, và sử dụng phương pháp tiếp cận bổ trợ tổng thể, bao gồm hóa trị liệu hoặc xạ trị trước khi phẫu thuật, cho những trường hợp có khối u lớn hoặc đã lan rộng. Các tổ chức chăm sóc sức khỏe khuyến khích sàng lọc ung thư đại trực tràng cho cá nhân không có triệu chứng. Với sự gia tăng tỷ lệ mắc bệnh ở người trẻ, nhiều hướng dẫn hiện nay đã thay đổi khuyến nghị bắt đầu tầm soát từ tuổi 45 thay vì 50 như trước đây, nhằm phát hiện sớm và cải thiện tỷ lệ chữa khỏi bệnh.
Hệ thống phân loại TNM được sử dụng để xác định mức độ lan rộng của ung thư dựa trên ba yếu tố chính: kích thước và mức độ xâm lấn của khối u (T), sự hiện diện của tế bào ung thư trong các hạch bạch huyết gần đó (N), và sự có mặt của di căn xa (M). Tis (Tumor in situ): Ung thư biểu mô tại chỗ, chưa xâm lấn các mô xung quanh. T1: Khối u xâm lấn vào lớp dưới niêm mạc. T2: Khối u xâm lấn sâu hơn vào lớp cơ.
mà chưa lan rộng. Phát hiện và điều trị sớm ở giai đoạn này có thể ngăn chặn sự phát triển của bệnh, từ đó tăng cơ hội chữa khỏi. Giai đoạn 1: Tại giai đoạn này, tế bào ung thư đã bắt đầu xâm lấn sâu hơn nhưng vẫn chưa vượt qua thành ống trực tràng. Các tế bào đột biến đã xâm nhập vào lớp dưới niêm mạc và có thể lên tới lớp cơ. Giai đoạn 2: Giai đoạn này chứng kiến sự phát triển và tăng sinh bất thường của các tế bào ung thư, tạo thành khối u bên trong lòng trực tràng. Các khối u này đã vượt qua lớp niêm mạc và ảnh hưởng tới mô lân cận nhưng chưa di căn đến các cơ quan khác. Giai đoạn 3: Đây là giai đoạn mà di căn bắt đầu. Các tế bào ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết gần đó, nhưng vẫn chưa di căn đến các bộ phận khác trong cơ thể. Giai đoạn 4 (Ung thư trực tràng giai đoạn cuối hay ung thư di căn): Đây là giai đoạn nghiêm trọng nhất, khi các tế bào ung thư đã di căn đến các bộ phận xa trong cơ thể, thường là gan và phổi. Các triệu chứng của bệnh ở giai đoạn này thường rất nghiêm trọng và đòi hỏi các phương pháp điều trị phức tạp hơn. Mỗi giai đoạn của bệnh đều có các chiến lược điều trị khác nhau, từ phẫu thuật đến hóa trị và xạ trị, tùy thuộc vào mức độ lan rộng của ung thư. Hiểu rõ từng giai đoạn giúp các bác sĩ lên kế hoạch điều trị phù hợp nhất cho từng bệnh nhân. Hình 3: Các giai đoạn của ung thư trực tràng Nguồn: https://www.nhathuocankhang.com/benh/ung-thu-truc-trang
Ở giai đoạn đầu, ung thư trực tràng thường không có triệu chứng rõ ràng, khiến nó dễ bị nhầm với các vấn đề tiêu hóa khác. Các biểu hiện của ung thư trực tràng lúc này có thể rất giống với triệu chứng của các bệnh tiêu hóa thông thường như viêm loét đại trực tràng, chảy máu trực tràng hay bệnh trĩ. Do đó, việc phát hiện sớm thường khó khăn, vì các dấu hiệu ban đầu không đặc hiệu và có thể bị bỏ qua hoặc coi là bệnh lý tiêu hóa ít nghiêm trọng hơn.
Theo báo cáo của Globocan năm 2012 “Toàn cầu ghi nhận khoảng 1.360.056 ca mới mắc ung thư trực tràng, chiếm khoảng 10% tổng số các ca mắc ung thư. Ước tính có đến 694.000 người tử vong vì căn bệnh này hàng năm. Trong đó, khoảng 55% số ca mắc ung thư đại trực tràng được báo cáo ở các quốc gia phát triển. Tỷ lệ mắc bệnh này thay đổi đáng kể giữa các khu vực địa lý, với tỷ lệ cao nhất được ghi nhận ở New Zealand với 44.8 trường hợp trên 100.000 dân nam và 32.2 trên 100.000 dân nữ, trong khi tỷ lệ thấp nhất ở Tây Phi là 4.5 và 3.8 trên 100.000 dân”^1 “Tại Hoa Kỳ vào năm 2016, ước tính có khoảng 95.270 trường hợp mắc ung thư đại tràng và 39.220 trường hợp mắc ung thư trực tràng, với 49.190 ca tử vong. Từ năm 2003 đến 2012, tỷ lệ mắc ung thư trực tràng đã giảm trung bình 3% mỗi năm. Tuy nhiên, một xu hướng đáng chú ý là tỷ lệ mắc ung thư trực tràng ở những người trẻ tuổi đang tăng. Các nghiên cứu dự báo tỷ lệ mắc ở độ tuổi từ 20 đến 34 có thể tăng từ 90% đến 124.2% vào năm 2030. Nguyên nhân của sự tăng này hiện vẫn chưa được làm rõ”^2 Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng di cư có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ mắc bệnh. Ví dụ, người Trung Quốc di cư đến Mỹ thường có tỷ lệ mắc cao hơn so với cư dân bản địa, có thể do thay đổi chế độ ăn và lối sống. Ngoài ra, tỷ lệ mắc ung thư trực tràng cũng bị ảnh hưởng bởi chủng tộc; người Mỹ gốc Phi có tỷ lệ mắc cao hơn so với người Mỹ da trắng, điều này có thể liên quan đến sự phổ biến hơn của các đột biến gen sửa chữa lỗi DNA trong nhóm này. (^1) GLOBOCAN (2012) [online] Available at, http://globocan.iarc.fr/Pages/online.aspx (^2) NCCN Guidelines Version 1.2017 Colon Cancer Available at,https://www.nccn.org/patients/default.aspx
lại với nhau. Các yếu tố môi trường và di truyền đều có thể làm tăng khả năng phát triển ung thư trực tràng. Trong đó, yếu tố di truyền làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh, mặc dù phần lớn các trường hợp ung thư đại trực tràng là cá thể chứ không phải gia đình. Hình 4. Các yếu tố làm tăng khả năng phát triển ung thư trực tràng Nguồn: http://globocan.iarc.fr/Pages/online.aspx Các yếu tố chính làm tăng nguy cơ CRC bao gồm:
Nhận thức rõ các yếu tố này giúp cá nhân có thể chủ động trong việc phòng ngừa và sàng lọc ung thư trực tràng một cách hiệu quả
Hình 6. Triệu chứng bệnh nhân ung thư đại trực tràng giai đoạn đầu Nguồn: http://globocan.iarc.fr/Pages/online.aspx Bệnh nhân mắc ung thư đại trực tràng có thể xuất hiện các biểu hiện theo ba hình thức chính:
Mặc dù việc sàng lọc ung thư đại trực tràng ngày càng được mở rộng giúp phát hiện nhiều trường hợp ở giai đoạn sớm không có triệu chứng, thực tế là đa số các trường hợp (70 đến 90%) được chẩn đoán sau khi đã xuất hiện triệu chứng. Các khối u phát triển trong lòng ống tiêu hóa hoặc các cấu trúc lân cận thường mới biểu hiện khi đã tiến triển đến mức độ nghiêm trọng. Trong một nghiên cứu thuần tập hồi cứu lớn, các triệu chứng thường gặp nhất bao gồm thay đổi thói quen đi tiêu (74%), chảy máu trực tràng đỏ tươi kết hợp với thay đổi thói quen đi tiêu (51% các trường hợp ung thư và 71% người có biểu hiện chảy máu trực tràng), cảm giác khối trong trực tràng hoặc ổ bụng, và thiếu máu do thiếu sắt (9.6%). Khoảng 20% bệnh nhân ở Hoa Kỳ được phát hiện mắc bệnh di căn xa khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Ung thư đại trực tràng có thể lây lan qua đường bạch huyết và máu, cũng như lan truyền sang các cơ quan lân cận hoặc xuyên qua phúc mạc. Biểu hiện của bệnh giai đoạn muộn bao gồm đau hạ sườn phải, chướng bụng, no sớm, và nổi hạch thượng đòn, thường là dấu hiệu của di căn. 2.3 Đối tượng nguy cơ ung thư trực tràng Đối tượng nguy cơ Ung thư trực tràng như sau:
Đa số các bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tuyến trực tràng thường được phát hiện thông qua nội soi, đặc biệt sau khi xuất hiện các triệu chứng như chảy máu đường tiêu hóa dưới. Trong một số tình huống khác, các tổn thương có thể được phát hiện một cách ngẫu nhiên trong quá trình thực hiện nội soi định kỳ, hoặc thông qua các phương pháp chụp hình ảnh y tế được tiến hành với mục đích khác. Hình 7. Ung thư biểu mô tuyến trực tràng Nguồn: http://globocan.iarc.fr/Pages/online.aspx Trong quá trình nội soi, phần lớn các ca ung thư trực tràng được nhận diện là những khối u phát sinh từ niêm mạc và nổi bật trong lòng ống tiêu hóa. Các tổn thương này có thể hiện dạng polyp lồi ra hoặc những khối u dễ chảy máu (có thể là rỉ máu hoặc chảy máu dồn dập), và trong một số trường hợp có thể thấy các tổn thương bị hoại tử hoặc loét. Một số ít các tổn thương ung thư trên đường tiêu hóa không phải dạng polyp mà có
bề mặt tương đối phẳng hoặc lõm. Nếu phát hiện khối u trong quá trình nội soi, việc lấy mẫu sinh thiết là cần thiết để phân tích mô bệnh học. Chẩn đoán giai đoạn trước khi điều trị bao gồm việc đánh giá sự hiện diện của bệnh di căn xa và xác định vị trí cũng như mức độ lan tỏa cục bộ của khối u là hết sức quan trọng. Đánh giá chính xác vị trí và mức độ cục bộ của khối u giúp lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp và xác định bệnh nhân nào nên nhận liệu pháp ban đầu như hóa trị liệu dài ngày, hóa trị liệu ngắn hạn, hoặc xạ trị riêng lẻ. Các phương pháp kiểm tra có thể bao gồm: kiểm tra trực tràng bằng kỹ thuật số (DRE), nội soi trực tràng, siêu âm qua trực tràng, siêu âm nội soi qua trực tràng và MRI vùng chậu. DRE và nội soi trực tràng là các bước thiết yếu trong quá trình đưa ra quyết định phẫu thuật. DRE có thể giúp đánh giá mối liên hệ của tổn thương với cơ vòng hậu môn, cũng như sự cố định của nó với thành trực tràng và các cơ lân cận. Nội soi trực tràng giúp xác định khoảng cách từ khối u đến đỉnh của vòng hậu môn trực tràng, góp phần vào việc đánh giá mức độ lan rộng của bệnh. MRI độ phân giải cao thường được ưu tiên sử dụng so với CT trong việc đánh giá mức độ xâm lấn của khối u bởi nó cung cấp thông tin chi tiết hơn về ranh giới cắt bỏ và sự xâm lấn của khối u vào các cơ quan và cấu trúc lân cận, cũng như tình trạng hạch. Siêu âm qua nội soi có hạn chế nhất định, đặc biệt với các khối u lớn hoặc nằm sâu, không cho phép đánh giá đầy đủ về sự xâm lấn của các cơ quan khác. Chẩn đoán di căn xa thường yêu cầu chụp CT ngực, bụng và khung chậu có cản quang cho tất cả bệnh nhân mới được chẩn đoán, trừ khi khối u được cắt bỏ hoàn toàn và không lan ra ngoài lớp dưới niêm mạc. Trong trường hợp không thể sử dụng CT có cản quang, MRI bụng và khung chậu có chất cản quang cùng với CT ngực không cản quang là lựa chọn thay thế.
Vị trí của ung thư trực tràng thường được định nghĩa dựa trên khoảng cách từ bờ hậu môn. Cụ thể, ung thư trực tràng thấp hay còn gọi là xa cách bờ hậu môn từ 4 đến 8 cm, ung thư trực tràng giữa nằm trong khoảng từ 8 đến 12 cm và ung thư trực tràng trên hay gần từ 12 đến 15 cm. Khu vực hậu môn cách miệng hậu môn từ 0 đến 4 cm. Tuy
