Dönem 1 Duygular Sunumu, Lecture notes of Social Psychology of Emotion

Download Dönem 1 Duygular Sunumu and more Lecture notes Social Psychology of Emotion in PDF only on Docsity!

Duygular

Dr. Öğretim Üyesi Emrah SONGUR Ankara Medipol Üniversitesi Tıp Fültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

Guthrie Yarwood, M. (2022). Psychology of human emotion: An open access textbook. Pressbooks. Psychology of Human Emotion: An Open Access Textbook

Duyguların önemi

• Duygular evrimsel olarak uyuma yöneliktir.
  • Adaptif sorunları (zorluklar ve fırsatlar) çözmemize yardımcı olur → genlerin hayatta kalması ihtimalini arttırır.

Duygulardan ayırt edilen diğer yapılar

• Dürtüler - açlık, susuzluk, cinsellik, uyku vb.
• Tutumlar
• Moods (ruh halleri)
• Affektif/duygusal bozukluklar
• Kişilik özellikleri

Dürtüler

• Dürtü, bir kişinin fiziksel bedeni veya psikolojik durumu olumsuz bir gerilim halinde olduğunda ortaya çıkan motivasyonel bir durumdur.
• Negatif durum = eksiklik durumu. Örn. Açlık, susuzluk
• Duygulardan farkı;
  • Çevresel faktörlerden kaynaklanmaz
  • Dürtülere her zaman bilişsel değerlendirmeler/yorumlar eşlik etmez
  • Dürtüler duygulara yol açabilir.
    • Örn. Açlık dürtüsü açlık duygusana yol açar

Tutumlar vs. Duygular

• Tutum; bir tutum nesnesine karşı olan istikrarlı değerlendirmemizdir.
  • Zaman içinde görece stabil olması ile duygulardan ayrılır.
• Her ikisi de tutum nesnesinin bilinçli veya otomatik olarak değerlendirilmesini veya duygusal olarak ortaya çıkan olayın yorumlanmasını gerektiren bilişsel bir bileşen içerir.
• Hem tutumlar hem de duygular davranış değişikliğine neden olabilir.

Aşk bir duygu mudur yoksa bir tutum

mu?

Mood (duygu durumu)

• Uzun bir süre (örneğin saatler, günler, haftalar) devam eden genelleştirilmiş bir duygu durumudur.
• Duygu durumunu ortaya çıkaran olay tanımlanamaz.
• Duygu durum duyguya, duygular da duygu durumuna yol açabilir. ( nedensel ilişki )

Affektif bozukluklar

• Duygular, duygu durumu ve affektif bozukluklar arasındaki en önemli fark, her bir yapının ne kadar sürdüğüdür. - Duygular saniyelerden birkaç dakikaya kadar, - Duygu durumu saatler veya günler boyunca, - Affektif bozukluklar ise haftalar veya aylar boyunca sürer.

Duygu → Duygu durumu → Affekt

Temel duyguların 4 ölçütü

• Tüm insanlar ve hayvanlar aynı evrensel, ayrık temel duygular ı yaşarlar.
• Tüm insanlarda ve hayvanlarda aynı evrensel bileşen değişiklikleri ne yol açmalıdır.
• Duygular kalıtsal olduğundan → İnsanlar ve hayvanlar duygularını yaşamlarının erken dönemleri nde ifade etmelidir.
• Her duygu, duygu bileşenlerinde benzersiz bir bileşen değişikliği modeli ne neden olmalıdır çünkü her duygu benzersiz bir adaptif sorunu çözmek için tasarlanmıştır.

Duyguların fizyolojisi

• Duyguların nöroanatomisi – limbik sistem
  • Hipokampus
  • Hipotalamus
  • Amigdala
  • Talamus
• Sempatik ve Parasempatik sinir sistemleri
• Hormonlar ve nörotransmitterler
  • Dopamin
  • Serotonin
  • Oksitosin
  • Adrenalin

Sempatik vs. Parasempatik Sinir Sistemi

Sempatik Sinir Sistemi uyarıcı fight-or-flight Organ Parasemptaik Sinir Sistemi sakinleştirici rest-and-digest Puiller genişler Gözler Pupiller daralır Azalır Tükrük Artar Terler Cilt Kurur Artar Solunum Azalır Hızlanır Kalp Yavaşlar İnhibe olur Sindirim Aktive olur Stres hormonları salgılar Adrenal Bezler Stres hormonlarının salınımı azalır

Hormonlar ve nörotransmitterler

• Dopamin : Ödül ve motivasyonla ilişkili bir nörotransmitter. Pozitif duygular, mutluluk ve motivasyonun temelinde yer alır. - Örnek : Zevkli bir deneyim sırasında artış gösterir.
• Serotonin : Ruh hali, uyku ve iştah üzerinde etkili. Düşük seviyeleri genellikle depresyon ve anksiyete ile ilişkilendirilir. - Örnek : Güneş ışığına maruz kalma serotonin seviyelerini artırabilir.
• Oksitosin : "Aşk hormonu" olarak bilinir. Sosyal bağlar, güven ve bağlılık duygularını artırır. - Örnek : Sarılma, dokunma gibi sosyal etkileşimler sırasında salgılanır.