NHÀ VĂN VÀ QUÁ TRÌNH SÁNG TÁC
I. NHÀ VĂN
1.1. Thiên chức nhà văn
- Thiên chức của vị sứ giả văn hóa: Nhà văn sáng tạo ra tác phẩm mang tính cầu nối
để con người đến với con người, thời đại này đến với thời đại khác, nền văn hóa này đến
với nền văn hóa khác...
- Thiên chức sáng tạo: Nhà văn Nam Cao từng nói rằng: “Nghệ thuật không phải là
ánh trăng lừa dối, nghệ thuật không nên là ánh trăng lừa dối”. Đúng vậy nghệ thuật phải nên
là ánh trăng tỏa sáng đẹp nhất lung linh nhất, nhưng cũng phải chân thật, dịu dàng nhất.
Dấn thân vào con đường nghệ thuật, người nghệ sĩ phải luôn là những người lao động sáng
tạo.
Quá trình lao động sáng tạo ấy là để tạo ra:
+ Những tác phẩm mới mẻ về nội dung (thể hiện những khám phá phát hiện về đời
sống, phát hiện ra cái đẹp cả ở những nơi không ngờ tới).
+ Tạo ra sự mới mẻ về hình thức nghệ thuật (sáng tạo ra những hình thức nghệ
thuật mới lạ, hướng đến sự hoàn mĩ).
+ Tạo ra cái độc đáo (phong cách riêng): Nhà văn Nguyễn Tuân đừng bày tỏ quan
điểm của mình: “ ở đâu có lao động thì ở đó có sáng tạo”. Trong lĩnh vực nghệ thuật cũng
vậy văn trương luôn cần sự đổi mới và cách tân của người nghệ sĩ. Mỗi nghệ sĩ có thể đến
với văn chương và cuộc đời bằng con đường riêng của mình. Mỗi chúng ta sinh ra đều có
rất nhiều cách chọn cuộc sống cho riêng mình, cũng như đối với nghệ sĩ đều có quan điểm
đến với nghệ thuật cá nhân. Nguyễn Đình Thi từng nói: “ bắt rễ từ cuộc đời, hàng ngày văn
nghệ lai tạo sự sống cho con người”, “ Nghệ thuật là sự mô phỏng tự nhiên” (Ruskin) và “
cuộc đời là nơi xuất bản, cũng là nơi đi tới của văn học” ( Tố Hữu). Nghệ sĩ là người luôn
bày tỏ suy nghĩ quan điểm, cảm nhận của mình trước mọi biến thái của cuộc đời theo
những cách khác nhau và từ đó mang đến cho người đọc những rung cảm khác nhau. “
nghệ thuật là lĩnh vực của cái độc đáo” ( Nguyễn Tuân), vì vậy mỗi nhà văn cần phải không
ngừng sáng tạo biến tấu và theo dõi theo tác phẩm văn học của mình những điều mới mẻ,
mỗi tác phẩm nghệ thuật phải là “ phát minh mới về hình thức và khám phá về nội dung”.
Văn học không quá đòi hỏi sự cầu kỳ, văn học đòi hỏi sự sáng tạo. Mỗi nhà văn đến với
nghệ thuật muốn ghi dấu ấn trong nền văn chương thì cần phải có phong cách, quan điểm
sáng tác riêng không lẫn với bất kỳ người nào khác, “Không có tiếng nói riêng không mang
lại những điều mới mẻ cho văn chương mà chỉ biết dẫn theo đường mòn thì tác phẩm nghệ
thuật sẽ chết” (Lêônit lêônốp).
Người nghệ sĩ không được dẫm theo dấu chân của người khác, phải là người biết
“khơi những nguồn chưa ai khơi”, hoặc đổi mới những điều mà “ ai cũng biết cả rồi”. Nghệ
thuật chân chính đòi hỏi những tiêu chí cao như vậy. Bởi lẽ nếu tác phẩm nghệ thuật không
có sức sáng tạo, nhà văn không tạo ra phong cách con đường riêng của mình thì văn
chương sẽ chẳng có ý nghĩa gì với cuộc đời. Tạo ra phong cách riêng, con đường riêng,
sáng tác riêng của mình người nghệ sĩ sẽ tạo ra sự sáng tạo trong tác phẩm thể hiện được
khả năng cá nhân và gây được ấn tượng trong lòng người đọc
- Hướng con người đến cái đẹp, cái thiện, cái cao cả (chân-thiện-mĩ): Nhà văn phải là
“ những nhà nhân đạo từ trong cốt tủy”. Bàn về thiên chức của nhà văn và nhiệm vụ
của văn chương Lã Nguyên đã có ý kiến: “ mỗi nghệ sĩ có thể đến với văn chương
và cuộc đời bằng con đường riêng của mình. Nhưng tư duy nghệ thuật dù có đổi
